1 Temmuzdan itibaren Hazine, Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu (EPDK ) ve Enerji Bakanlığı tarafından tespit edilen 13 bölgede yer alan illerde, kayıp kaçak durumuna göre bölgesel tarife sistemine geçilmesi yönünde bir karar alınmış olması, ekonomimizde sistemin yerine oturmadığına ve sorunlara hala günübirlik çözümler üretildiğine güzel bir örnektir.

Ancak, bu tür geçici uygulamalar ile düzenli, güçlü ve özlenen bir ekonomi oluşturmanın mümkün olmadığını artık hepimiz çok iyi biliyoruz.

Bugün Türk ekonomisini sırtında taşıyan reel sektör; aşırı enerji fiyatları, SSK Prim oranlarının yüksekliği, enflasyon, döviz kurundaki belirsizlik, kayıtdışı ekonomi, adaletsiz vergi sistemi gibi birçok sorunla karşı karşıyadır. Ve bu sorunların hepsi de kalıcı çözümler beklemektedir.

Ekonomik ve sosyal hayata dair kalıcı düzenlemeler yapmak devletin asli görevlerinden biridir. Tabii bunlar yapılırken, “kurunun yanında yaşında yakılmaması” oldukça önemlidir. Kurunun yanında yaşı da yakarsanız yarın meyve verecek bir ağaç bulamayabilirsiz. Ancak, uygulamalar bakıldığında, buna pek dikkat edilmediğini görürüz. Elektrikte bölgesel tarife uygulaması bu anlattıklarıma ne kadar uygun bir örnek.

Pahalı enerji kullanımı, sanayicinin önündeki en büyük engellerden biridir. Kaçak elektrik kullanımı, dağıtım hatlarından kaynaklanan kayıplar ve diğer çeşitli nedenlerden dolayı, dünyada en pahalı elektriği Türk sanayicisi kullanmaktadır. Çoğunluğu gelişmiş 32 ülke arasında, sanayiinin kullandığı elektrik fiyatının Japonyadan sonra en yüksek olduğu ülke Türkiyedir. Avrupa Birliği ülkelerinde sanayiinin kullandığı elektriğin KWHi 3-5 cent arasında değişirken Türkiyede ise bu rakam 9 centi buluyor. İngiltere sanayicisine elektriği 5 cente, ABD 4 cente satıyor. Bu durum yurt dışından gelecek yatırımcıyı engellediği gibi, yerli yatırımcının da yurt dışına kaçmasına neden oluyor.

Şimdi, ülke olarak elektrikte böyle bir sorun yaşanırken, elektrikte bölgesel tarife sistemine geçmek acaba ne kadar doğru ve yerinde bir karar olacak? Bu uygulama pahalı enerji sorununa kalıcı çözüm getirecek mi? Yoksa sadece yanlış bir uygulama olarak geri mi çekilecek? Bütün bu soruların cevaplarını bekleyip göreceğiz.

Eğer, bu karar uygulamaya konulursa yaklaşık 38 ildeki elektrik fiyatları değişik oranlarda artırılacak. Bu illerin büyük çoğunluğu da Doğu ve Güneydoğuda yer almaktadır. Doğu ve Güneydoğuda kayıp ve kaçak oranı yüksek olabilir, ama bunun çözümü bu bölgede tüm kullanıcılar için elektrik fiyatlarını artırmak değildir. Çözüm; elektrik kullanımını kayıt altına almak ve kaçak elektrik kullananları tespit edip, cezalandırmaktır. Bu uygulama ile devlet, elektrik kaçak oranlarının yüksek olduğu yerlerde, elektriğini kaçak kullanmayan sanayicileri cezalandırmış olacaktır. Kaçak elektrik kullanımından kaynaklanan yükü, dürüst ve ülke ekonomisini sırtında taşıyan sanayiciye yüklemek haksızlık olur.

Acaba, bu durumda devlet, elektriğini kaçak kullanmayan ve cezalandırılmış olan sanayiciler için nasıl bir çözüm getirecektir?